Marcin Waszak rozmawia z zaproszonymi gośćmi o problemach etycznych dotykających pracowników i pracodawców.
Lista odcinków
#1 O różnicy między mobbingiem a konfliktem w miejscu pracy okiem psychologa. Rozmowa z Elżbietą Szadurą-Urbańską.
W I odcinku Elżbieta Szadura-Urbańska, psycholożka i publicystka, od wielu lat zajmująca się zagadnieniami mobbingu i dyskryminacji w ramach działalności Linii Etyki, opowiada o różnicach między mobbingiem a konfliktem w miejscu pracy. O tym jak się zachować będąc osobą zaangażowaną w konflikt i jak bronić się przed mobberem. Z rozmowy dowiemy się m.in. na czym „ping-pong agresji” i co jest cechą charakterystyczną mobbingu.
#2 O dochodzeniach antymobbingowych. Rozmowa z Moniką Wieczorek.
W II odcinku rozmawiamy o tym czy istnieją standardy lub co najmniej dobre praktyki, które warto zastosować dla skutecznego zwalczania zachowań niepożądanych w miejscu pracy. Wysłuchamy cennych porad mecenas Moniki Wieczorek w jaki sposób zachować się przed komisją antymobbingową, jak powinna działać sama komisja i co może zrobić pracownik w celu udowodnienia, że padł ofiarą mobbera.
# 3 O tym jak jak dowieść mobbingu przed sądem i ofierze rozsądnej. Rozmowa z Moniką Wieczorek.
W III odcinku kontynuujemy rozmowę z mecenas Moniką Wieczorek o tym, z czym muszą mierzyć się osoby mobbowane na etapie postępowania sądowego. Dotykamy problemu zbierania dowodów w sprawach o mobbing, a także obowiązującej linii orzeczniczej w tym zakresie. Przybliżamy koncepcję „ofiary rozsądnej” i zastanawiamy się, czy występuje zależność między rodzajem wykonywanej pracy a granicami zachowań tolerowanych przez prawo.
# 4 O tym z czym się je compliance w dużej spółce. Rozmowa z Radosławem Lewandowskim.
IV odcinek poświęcony jest temu czym zajmuje się dział compliance na przykładzie przedsiębiorstwa PKP Energetyka. Wieloletni praktyk w tej dziedzinie Radosław Lewandowski opowie o tym co na co dzień wykorzystuje w swojej pracy, aby zminimalizować ryzyko naruszeń w spółce. Zmierzymy się też z pytaniem czy compliance to bardziej gra pozorów czy realny instrument do kształtowania etycznych zachowań pracowników i polityki firmy
#5 O tym jak przekonać pracowników do zgłaszania naruszeń. Rozmowa z Radosławem Lewandowskim.
W V odcinku wysłuchamy drugiej część rozmowy z Radosławem Lewandowskim, który opowie o swoim doświadczeniu we wdrażaniu procedury zgłoszeń wewnętrznych w PKP Energetyka. Dyskutujemy dlaczego spółce powinno zależeć na jak największej liczbie zgłoszeń od sygnalistów i jak to zrobić. Dociekamy o co może chodzić w tworzeniu zachęt do korzystania z wewnętrznego kanału powiadamiania. Tłem dla rozmowy jest współpraca PKP Energetyka i Linii Etyki w zakresie obsługi zgłoszeń od sygnalistów.
#6 O tym, że warto nagradzać urzędników jak w Japonii. Rozmowa z Jolantą Itrich-Drabarek
Biurokracja to hierarchia i procedury, ale jeżeli ma być przyjazna dla obywateli musi kierować się wartościach etycznymi. W VI odcinku rozmawiamy dlaczego w Polsce przywiązanie do formalnych regulacji przeważa nad refleksją o rezultatach działań administracji publicznej. Profesor Jolanta Itrich-Drabarek dzieli się spostrzeżeniami co ma wpływ na kondycję moralną urzędników i jak zakorzenić etykę zawodu nie tylko w wiedzy, ale i w uczuciach.
#7 O informowaniu o naruszeniach w sektorze publicznym. Rozmowa z Jolantą Itrich-Drabarek
W drugiej części rozmowy z prof. Jolantą Itrich-Drabarek rozmawiamy o barierach dla zgłaszania naruszeń w warunkach polskich urzędów. Dyskutujemy też czy jest możliwe wprowadzenie jednolitych standardów przeciwdziałania niezgodnościom z prawem dla całej administracji publicznej.
#8 O tym dlaczego mamy archaiczne prawo pracy. Rozmowa ze Zbigniewem Sagańskim
Inspektor PIP Zbigniew Sagański wskazuje na nieprzystosowanie obecnego kodeksu pracy w Polsce do zachodnich standardów i realiów zatrudnienia. Ponadto rozmawiamy o tym, że dialog społeczny nie spełnia obecnie swojej roli i jakie są tego konsekwencje. Zastanawiamy się dlaczego centrale związkowe w Polsce stronią od poruszania tematu ochrony sygnalistów.
#9 O tym dlaczego PIP nie jest od rozstrzygania sporów w miejscu pracy. Rozmowa ze Zbigniewem Sagańskim
Z drugiej części rozmowy ze związkowcem i inspektorem pracy Zbigniewem Sagańskim słuchacze dowiedzą się więcej o tym jak pracuje Państwowa Inspekcja Pracy. Czy PIP jest właściwym adresem do zgłaszania przypadków mobbingu i dyskryminacji w miejscu pracy? Ponadto nadchodzą zmiany prawne, które mają obsadzić PIP w roli centralnego organu od przyjmowania i selekcjonowania zgłoszeń sygnalistów. Skomentujemy ten pomysł w odwołaniu do zakresu kompetencji inspekcji i jej dotychczasowych doświadczeń z osobami zgłaszającymi naruszenia kodeksu pracy.
#10 O tym czy kary są środkiem do wychowania uczciwego biznesu? Rozmowa z Mikołajem Iwańskim
Rozmawiamy z dr. Mikołajem Iwańskim o celowości karania podmiotów zbiorowych. Czy kara poza czystą represją może mieć też walor wychowawczy w odniesieniu nie tylko do ludzi, ale też podmiotów prawnych? Jak należy ocenić polski system egzekwowania odpowiedzialności podmiotów zbiorowych na tle zagranicznych regulacji? Omawiamy kontrowersje wokół rozwiązań prawnych wykorzystujących klauzule bezkarności.
#11 O impulsach, które kierują wyborami obywateli i organizacji. Rozmowa z Mikołajem Iwańskim
Tematem drugiej części rozmowy z dr Mikołajem Iwańskim jest zachęcanie do przestrzegania prawa. Wskazujemy jakie techniki, od dowartościowania po publiczne zawstydzanie, mogą być w tym celu wykorzystywane przez państwo m.in. wobec podmiotów prawnych. Językiem teorii impulsów tłumaczymy, dlaczego whistleblowing to skuteczne narzędzie wykrywania naruszeń. Zaczynamy zaś od pytania czy walka z przestępczością może być uzasadnieniem dla sprzecznych z moralnością działań organów ścigania.
#12 O nieodkrytym potencjale organizacji branżowych. Rozmowa z Robertem Sroką
Z prof. Robertem Sroką wskazujemy na potrzebę przywództwa etycznego, wynikającego z obecnych trendów rozwoju gospodarki, m.in. rosnącej roli sztucznej inteligencji czy reagowania na zmiany klimatyczne. W centrum naszych rozważań pozostają organizacje branżowe, które dają zrzeszonym firmom możliwość kolektywnego działania. Zastanawiamy się w jakim stopniu jest ono podyktowane także zobowiązaniami etycznymi i czy organizacje branżowe są w stanie rozliczać swoich członków z ich przestrzegania.
#13 O tym po co biznesowi miękkie prawo. Rozmowa z Robertem Sroką
Druga część rozmowy z prof. Robertem Sroką została poświęcona zagadnieniu samoregulacji branż. Zastanawiamy się czy i jak prawo miękkie odnosi się do współczesnych wyzwań etycznych związanych np. z nowymi technologiami. Co zyskuje branża na samoregulacjach i jaka jest ich przewaga nad prawem wdrażanym przez publicznych regulatorów? Jak powinno wyglądać tworzenie samoregulacji z perspektywy interesariuszy takich jak klienci czy konsumenci?
#14 O rewolucji pracy zdalnej. Rozmowa z Dominikiem Owczarkiem i Maciejem Pańkowem
Z badaczami Instytutu Spraw Publicznych Dominikiem Owczarkiem i Maciejem Pańkowem rozmawiamy o transformacji polskiego modelu pracy wywołanego pandemią. Stawiamy pytanie czy uznanie pracy z domu w kodeksie pracy ostatecznie wniosło nas na wyższy poziom organizacji stosunków pracy. Na czym skorzystali pracownicy, na czym pracodawcy, a co budzi obawy obu grup? Czy wraz z pracą zdalną upowszechniły się też zjawiska niepożądane, takie jak mania kontroli przełożonych i nowe problemy zdrowotne osób pracujących poza biurem?